Venlafaxine STELLA Cảnh báo và thận trọng

Tự tử/có ý định tự tử hoặc tình trạng lâm sàng xấu đi
Trầm cảm có liên quan đến việc làm tăng nguy cơ có ý định tự tử, tự làm tổn thương bản thân và tự tử (các hành vi liên quan đến tự tử). Nguy cơ này vẫn tồn tại đến khi bệnh thuyên giảm đáng kể.
Vì tình trạng bệnh có thể không cải thiện trong suốt vài tuần điều trị hoặc hơn, nên theo dõi chặt chẽ bệnh nhân cho đến khi tình trạng bệnh được cải thiện. Kinh nghiệm lâm sàng cho thấy nguy cơ tự tử có thể tăng trong giai đoạn đầu của quá trình hồi phục.
Venlafaxine cũng được chỉ định cho các tình trạng bệnh tâm thần khác và có khả năng liên quan đến việc tăng nguy cơ xuất hiện các hành vi liên quan đến tự tử. Ngoài ra, những tình trạng này có thể mắc đồng thời với rối loạn trầm cảm nặng. Do đó, cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa khi điều trị các bệnh tâm thần khác tương tự như khi điều trị ở các bệnh nhân bị rối loạn trầm cảm nặng.
Tiền sử bệnh nhân có các hành vi liên quan đến tự tử, hoặc những bệnh nhân có ý định tự tử với mức độ đáng kể trước khi bắt đầu điều trị, được biết là có nguy cơ tự tử hoặc ý định tự tử cao hơn, và cần theo dõi cẩn thận trong quá trình điều trị. Một phân tích tổng hợp các nghiên cứu lâm sàng có đối chứng với giả dược đối với thuốc chống trầm cảm ở bệnh nhân trưởng thành bị rối loạn tâm thần cho thấy nguy cơ tự tử ở nhóm dùng thuốc chống trầm cảm tăng lên so với nhóm dùng giả dược ở những bệnh nhân dưới 25 tuổi.
Cần giám sát chặt chẽ bệnh nhân, đặc biệt là những bệnh nhân có nguy cơ cao, kèm theo điều trị bằng thuốc, đặc biệt trong giai đoạn đầu của quá trình điều trị và sau khi thay đổi liều. Bệnh nhân (và người chăm sóc bệnh nhân) cần được cảnh báo về sự cần thiết phải theo dõi bất kỳ biểu hiện xấu đi nào trên lâm sàng, hành động hoặc ý định tự tử và những thay đổi bất thường trong hành vi, và tìm đến bác sĩ ngay nếu có những triệu chứng này.
Trẻ em và thanh thiếu niên
Không nên dùng venlafaxine điều trị cho trẻ em và thanh thiếu niên dưới 18 tuổi. Các hành vi liên quan đến tự tử (cố gắng tự tử và ý định tự tử) và các hành vi thù địch (chủ yếu là gây hấn, hành vi chống đối và nóng giận) được quan sát thấy xảy ra thường xuyên hơn trong các thử nghiệm lâm sàng ở nhóm trẻ em và thanh thiếu niên được điều trị bằng thuốc chống trầm cảm so với nhóm được điều trị bằng giả dược. Nếu quyết định điều trị được đưa ra dựa trên nhu cầu lâm sàng, bệnh nhân cần được theo dõi cẩn thận về sự xuất hiện của các hành vi tự tử. Ngoài ra, thiếu dữ liệu an toàn dài hạn ở trẻ em và thanh thiếu niên liên quan đến sự tăng trưởng, sự trưởng thành, sự phát triển nhận thức và hành vi ở trẻ.
Hội chứng serotonin
Cũng như các thuốc serotonergic khác, khi điều trị bằng venlafaxine có thể xảy ra hội chứng serotonin, một tình trạng có thể đe dọa tính mạng, đặc biệt là khi sử dụng đồng thời các tác nhân khác có thể ảnh hưởng đến hệ thống dẫn truyền thần kinh serotonergic (bao gồm các triptan, SSRI, SNRI, các amphetamin, lithi, sibutramin, dược liệu St. John's Wort (Hypericum perforatum), fentanyl và các chất tương tự, tramadol, dextromethorphan, tapentadol, pethidin, methadon, pentazocin, buprenorphin và buprenorphin/naloxon dạng kết hợp), với các thuốc làm giảm sự chuyển hóa của serotonin (như chất ức chế MAO, ví dụ xanh methylen), với tiền chất serotonin (như chất bổ sung tryptophan) hoặc với thuốc chống loạn thần hoặc các chất đối kháng dopamin khác.
Các triệu chứng của hội chứng serotonin có thể bao gồm thay đổi trạng thái tâm thần (ví dụ: kích động, ảo giác, hôn mê), mất ổn định thần kinh tự chủ (ví dụ: nhịp tim nhanh, huyết áp không ổn định, tăng thân nhiệt), loạn thần kinh cơ (ví dụ: tăng phản xạ, mất phối hợp vận động), và/hoặc các triệu chứng tiêu hóa (ví dụ: buồn nôn, nôn, tiêu chảy). Hội chứng serotonin ở tình trạng nghiêm trọng nhất, có thể giống như hội chứng an thần kinh ác tính do thuốc an thần (NMS), bao gồm tăng thân nhiệt, cứng cơ, mất ổn định thần kinh tự chủ với sự dao động nhanh chóng của các dấu hiệu sinh tồn hay thay đổi trạng thái tâm thần.
Nếu điều trị đồng thời venlafaxine với các thuốc khác có khả năng tác động lên hệ thống dẫn truyền thần kinh serotonergic và/hoặc dopaminergic để đảm bảo về mặt lâm sàng, nên theo dõi chặt chẽ bệnh nhân, đặc biệt trong thời gian mới bắt đầu điều trị và khi tăng liều.
Không khuyến cáo sử dụng đồng thời venlafaxine với tiền chất serotonin (như chất bổ sung tryptophan).
Glôcôm góc hẹp
Giãn đồng tử có thể xảy ra liên quan đến venlafaxine. Cần theo dõi chặt chẽ bệnh nhân tăng áp lực nội nhãn hoặc bệnh nhân có nguy cơ bị glôcôm góc hẹp cấp tính (glôcôm góc đóng).
Huyết áp
Tăng huyết áp liên quan đến liều đã được báo cáo với venlafaxine. Một số trường hợp tăng huyết áp nghiêm trọng cần điều trị ngay lập tức đã được báo cáo khi đưa thuốc ra thị trường. Tất cả bệnh nhân nên được kiểm tra cẩn thận tình trạng tăng huyết áp và kiểm soát bệnh tăng huyết áp hiện có trước khi điều trị. Nên định kỳ kiểm tra huyết áp, sau khi bắt đầu điều trị và sau khi tăng liều. Cần thận trọng ở những bệnh nhân có nguy cơ bị tổn thương do tăng huyết áp ví dụ như bệnh nhân suy tim.
Nhịp tim
Tăng nhịp tim có thể xảy ra, đặc biệt khi dùng liều cao. Cần thận trọng trên những bệnh nhân có nguy cơ bị tổn thương do tăng nhịp tim.
Bệnh tim và nguy cơ loạn nhịp tim
Venlafaxine chưa được đánh giá trên bệnh nhân có tiền sử nhồi máu cơ tim hay bệnh tim không ổn định. Do đó, cần thận trọng khi dùng thuốc trên những bệnh nhân này.
Theo kinh nghiệm hậu mãi, các trường hợp kéo dài QTc, xoắn đỉnh (TdP: Torsade de Pointes), nhịp nhanh thất và loạn nhịp tim gây tử vong đã được báo cáo khi sử dụng venlafaxine, đặc biệt khi dùng quá liều hoặc ở những bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ khác gây kéo dài khoảng QTc/TdP. Nên cân nhắc lợi ích và nguy cơ trước khi kê đơn venlafaxine cho những bệnh nhân có nguy cơ cao loạn nhịp tim trầm trọng hoặc kéo dài QTc.
Co giật
Khi điều trị bằng venlafaxine có thể xảy ra co giật. Cũng như với tất cả các thuốc chống trầm cảm khác, nên thận trọng khi sử dụng venlafaxine ở những bệnh nhân có tiền sử co giật, và những bệnh nhân có bệnh liên quan cần được theo dõi chặt chẽ. Nên ngừng điều trị ở bất kỳ bệnh nhân nào lên cơn co giật.
Hạ natri huyết
Các trường hợp hạ natri máu và/hoặc hội chứng tiết hormon chống bài niệu không thích hợp (SIADH) có thể xảy ra khi sử dụng venlafaxine. Điều này thường được báo cáo xảy ra ở những bệnh nhân bị giảm thể tích tuần hoàn hoặc mất nước. Bệnh nhân cao tuổi, bệnh nhân đang dùng thuốc lợi tiểu và bệnh nhân bị suy giảm thể tích tuần hoàn có thể có nguy cơ cao hơn đối với biến cố này.
Chảy máu bất thường
Các thuốc ức chế sự hấp thu serotonin có thể dẫn đến giảm chức năng của tiểu cầu. Các trường hợp chảy máu liên quan đến việc sử dụng SSRI và SNRI bao gồm các vết bầm tím, tụ máu, chảy máu cam và xuất huyết dưới da đến xuất huyết đường tiêu hóa và đe dọa tính mạng. Nguy cơ xuất huyết có thể tăng lên ở những bệnh nhân dùng venlafaxine. Cũng như các chất ức chế tái hấp thu serotonin khác, nên sử dụng thận trọng venlafaxine ở những bệnh nhân dễ bị chảy máu, kể cả những bệnh nhân đang điều trị thuốc chống đông máu và thuốc ức chế tiểu cầu.
Các thuốc SSRI/SNRI có thể làm tăng nguy cơ băng huyết sau sinh.
Cholesterol huyết thanh
Sự gia tăng cholesterol huyết thanh có liên quan về mặt lâm sàng được ghi nhận ở 5,3% bệnh nhân được điều trị bằng venlafaxine và 0,0% bệnh nhân được điều trị bằng giả dược trong ít nhất 3 tháng trong các thử nghiệm lâm sàng có đối chứng với giả dược. Việc đo nồng độ cholesterol trong huyết thanh nên được xem xét trong quá trình điều trị lâu dài.
Dùng chung với các thuốc giảm cân
Chưa xác định được tính an toàn và hiệu quả của liệu pháp venlafaxine kết hợp với các thuốc giảm cân, bao gồm cả phentermin. Không khuyến cáo sử dụng đồng thời venlafaxine và các thuốc giảm cân. Venlafaxine không được chỉ định để giảm cân dùng đơn lẻ hoặc kết hợp với các sản phẩm khác.
Hưng cảm/hưng cảm nhẹ
Hưng cảm/hưng cảm nhẹ có thể xảy ra ở một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân bị rối loạn tâm thần đã dùng thuốc chống trầm cảm, bao gồm venlafaxine. Cũng như các thuốc chống trầm cảm khác, nên sử dụng thận trọng venlafaxine ở những bệnh nhân có tiền sử hoặc tiền sử gia đình bị rối loạn lưỡng cực.
Gây hấn
Gây hấn có thể xảy ra ở một số bệnh nhân sử dụng thuốc chống trầm cảm, bao gồm venlafaxine. Điều này đã được báo cáo khi bắt đầu điều trị, thay đổi liều và khi ngừng điều trị.
Cũng như các thuốc chống trầm cảm khác, venlafaxine nên được sử dụng thận trọng cho những bệnh nhân có tiền sử gây hấn.
Ngừng điều trị
Hậu quả của việc ngừng thuốc đã được biết là xảy ra với thuốc chống trầm cảm, đôi khi những hậu quả này có thể kéo dài và nghiêm trọng. Tự tử/ý định tự tử và gây hấn đã được quan sát thấy ở bệnh nhân khi thay đổi chế độ liều dùng venlafaxine, bao gồm cả khi ngừng thuốc. Do đó, bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ khi giảm liều hoặc trong thời gian ngừng thuốc.
Đặc biệt nếu ngưng thuốc đột ngột thường gặp các triệu chứng cai thuốc khi ngừng điều trị. Trong các nghiên cứu lâm sàng, các tác dụng không mong muốn sau khi ngừng điều trị (giảm liều hoặc sau giảm liều) xảy ra ở khoảng 31% bệnh nhân được điều trị bằng venlafaxine và 17% bệnh nhân dùng giả dược.
Nguy cơ xuất hiện các triệu chứng cai thuốc có thể phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm thời gian, liều điều trị và tốc độ giảm liều. Chóng mặt, rối loạn cảm giác (bao gồm chứng loạn cảm), rối loạn giấc ngủ (bao gồm mất ngủ và mơ dữ dội), kích động hoặc lo âu, buồn nôn và/hoặc nôn, run, đau đầu, suy giảm thị lực và tăng huyết áp là những phản ứng thường được báo cáo nhất. Nhìn chung, các triệu chứng này từ nhẹ đến trung bình; tuy nhiên, ở một số bệnh nhân, cường độ có thể nặng. Các triệu chứng xảy ra trong vài ngày đầu sau khi ngừng điều trị, nhưng đã có báo cáo rất hiếm gặp về các triệu chứng như vậy ở những bệnh nhân vô tình bỏ lỡ một liều. Nhìn chung, các triệu chứng này tự mất đi trong vòng 2 tuần, mặc dù ở một số người, chúng có thể kéo dài (2-3 tháng hoặc hơn). Do đó, venlafaxine nên được giảm liều từ từ khi ngừng điều trị trong khoảng thời gian vài tuần hoặc vài tháng, tùy theo nhu cầu của bệnh nhân. Ở một số bệnh nhân, việc ngừng thuốc có thể mất vài tháng hoặc lâu hơn.
Rối loạn khả năng tình dục
Các chất ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrin (SNRI) có thể gây ra các triệu chứng rối loạn khả năng tình dục. Đã có báo cáo về rối loạn khả năng tình dục kéo dài, trong khi các triệu chứng vẫn tiếp diễn mặc dù đã ngừng SNRI.
Đứng ngồi không yên/tâm lý bồn chồn
Việc sử dụng venlafaxine có liên quan đến sự phát triển của chứng đứng ngồi không yên, đặc trưng bởi cảm giác bồn chồn khó chịu hoặc cảm giác đau khổ và thường xuyên phải di chuyển, không thể ngồi hoặc đứng yên. Điều này thường xảy ra trong vài tuần đầu điều trị. Ở những bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng này, việc tăng liều có thể gây bất lợi.
Khô miệng
Khô miệng được báo cáo trong khoảng 10% bệnh nhân được điều trị bằng venlafaxine. Điều này có thể làm tăng nguy cơ các bệnh răng miệng, do đó bệnh nhân cần được tư vấn về tầm quan trọng của việc vệ sinh răng miệng.
Đái tháo đường
Ở những bệnh nhân bị đái tháo đường, điều trị với SSRI hoặc venlafaxine có thể làm thay đổi mức đường huyết. Do đó, cần điều chỉnh liều insulin và/hoặc thuốc điều trị đái tháo đường bằng đường uống.
Ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm
Phản ứng dương tính giả trong xét nghiệm miễn dịch sàng lọc đối với phencyclidin và amphetamin trong nước tiểu đã được báo cáo ở những bệnh nhân dùng venlafaxine. Điều này là do phương pháp xét nghiệm thiếu tính đặc hiệu. Kết quả xét nghiệm cho dương tính giả dự kiến có thể tồn tại vài ngày sau khi ngừng điều trị venlafaxine. Nếu cần xét nghiệm để xác nhận, có thể thực hiện phương pháp đo lường bằng sắc ký khí hoặc khối phổ để phân biệt venlafaxine với phencyclidin và amphetamin.
Venlafaxine STELLA 37.5 mg có chứa lactose. Không nên dùng thuốc này cho bệnh nhân có các vấn đề về di truyền hiếm gặp không dung nạp galactose, thiếu hụt enzym lactase toàn phần hay kém hấp thu glucose-galactose.
Ảnh hưởng của thuốc lên khả năng lái xe, vận hành máy móc
Bất kỳ thuốc nào tác động lên thần kinh cũng có thể làm suy giảm khả năng phán đoán, tư duy và kỹ năng vận động. Do đó, bất kỳ bệnh nhân nào dùng venlafaxine nên được cảnh báo là thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng lái xe hay vận hành máy móc.